با الاستوگرافی کبد آشنا شوید
بیماری‌های کبد مانند کبد چرب یا هپاتیت B و C از مشکلاتی هستند که تشخیص به موقع آن‌ها نقش موثری در درمان دارد. الاستوگرافی کبد روشی است که به کمک آن می‌توان وضعیت کبد را بررسی و بیماری‌های آن را تشخیص داد. الاستوگرافی به نوعی شبیه به سونوگرافی است و یکی از روش‌های پیشرفته تصویربرداری در دنیای پزشکی محسوب می‌شود.
در این مقاله قصد داریم توضیح کاملی درباره کاربرد الاستوگرافی و نکات ضروری آن بدهیم و بررسی کنیم که این روش چه نقشی در سلامت کبد ایفا می‌کند. پس پیشنهاد می‌شود که خواندن این مقاله را از دست ندهید.
الاستوگرافی کبد چیست؟
الاستوگرافی روشی برای بررسی بافت داخلی کبد است. یکی از مهم‌ترین کاربردهای الاستوگرافی برای کبد بررسی بیماری فیبروز است که عدم توجه به درمان به موقع آن باعث عوارض خطرناکی مانند سرطان می‌شود. فیبروز مانع خون‌رسانی به کبد می‌شود و درنهایت باعث به وجود آمدن زخم در بافت داخلی کبد خواهد شد. اما با الاستوگرافی می‌توان این بیماری و مشکلاتی دیگر مانند کبد چرب را تشخیص داد و به درمان آن‌ها اقدام کرد.
الاستوگرافی به چند روش انجام می‌شود؟
الاستوگرافی کبد به دو روش انجام می‌شود. روش اول مانند سونوگرافی است و روش دوم با دستگاه مخصوصی به نام MRE انجام می‌شود. در روش اول مانند سونوگرافی پزشک پس از ریختن ژل مخصوص روی شکم با دستگاه مخصوص الاستوگرافی ناحیه سمت راست پایین قفسه سینه را که کبد در آنجا قرار دارد، معاینه می‌کند. در نهایت نتیجه معاینه از طریق امواج الاستوگرافی مشخص می‌کند که بیماری فیبروز است یا خیر.
الاستوگرافی کبد MRE
در این روش برای انجام الاستوگرافی بیمار وارد تونل MRI می‌شود و به وسیله دستگاه مخصوصی که روی شکم قرار می‌گیرد، تصاویر و نتایج معاینه از کبد به پزشک نشان داده می‌شود. الاستوگرافی به کمک این روش بسیار دقیق‌تر از روش قبلی است و مشکلات کبد را به طور دقیق مشخص خواهد کرد.
علائمی که با بروز آن‌ها باید از الاستوگرافی استفاده کرد
معمولا بیماری‌های کبد از خود علائمی نشان نمی‌دهند. اما گاهی‌اوقات بیماری‌هایی مانند فیبروز یا سیروز دارای نشانه‌های زیر هستند:
- رنگ پریدگی پوست
- کمبود انرژی و احساس خستگی شدید
- احساس خارش شدید
- کبودی و تورم در برخی از قسمت‌های بدن مانند پاها
- کاهش وزن شدید و سرگیجه
هرکدام از علائم بالا نشان‌دهنده وجود مشکلی در کبد هستند که درمان نکردن آن‌ها می‌تواند آسیب‌های جدی‌تری به کبد وارد کند. اغلب‌اوقات بیماری‌های کبد به دلیل مصرف بیش از اندازه الکل شایع می‌شوند که با مراجعه به پزشک و انجام الاستوگرافی می‌توان آن‌ها را تشخیص داد.
آمادگی قبل از انجام الاستوگرافی کبد
الاستوگرافی نیاز به اقدامات خاصی ندارد. مهم‌ترین نکته‌ای که قبل از الاستوگرافی باید به آن توجه کرد، همراه نداشتن زیورآلات است. زیرا به همراه داشتن زیورآلات در روش MRE باعث اختلال در عملکرد الاستوگرافی می‌شود. نکته دیگر ناشتا بودن بیمار به مدت 8 الی 12 ساعت قبل از الاستوگرافی است. در برخی موارد نیز پیش از الاستوگرافی آزمایش‌های خاصی باید انجام شود که بسیار نادر است.
کبد چرب و معاینه آن با الاستوگرافی
کبد چرب یکی از بیماری‌های شایع است که از هر 10 نفر احتمال دارد 5 نفر به آن مبتلا شوند. یکی از دلایل اصلی این بیماری مصرف بیش از حد الکل است. چاقی و افزایش وزن شدید نیز می‌تواند باعث کبد چرب شود. الاستوگرافی کمک زیادی به درمان و بررسی کبد چرب می‌کند، زیرا تصاویر و اندازه‌گیری‌های دقیقی از کبد ارائه می‌دهد که به وسیله آن پزشکان می‌توانند اقدامات درمانی مخصوص کبد چرب را آغاز کنند.
الاستوگرافی کبد برای چه کسانی ممنوع است؟
الاستوگرافی یکی از بی‌خطرترین روش‌های معاینه پزشکی با اشعه محسوب می‌شود. با این حال بهتر است افراد زیر از انجام دادن آن خودداری کنند یا درصورت نیاز با پزشک مشورت کنند.
- کسانی که با هپاتیت شدید درگیر هستند
- افراد بسیار چاق
- کسانی که مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی هستند
- کسانی که دنده‌های کوچکی دارند و افرادی که به دلایلی نمی‌توانند به کمر بخوابند
این افراد تنها با مشورت پزشک می‌توانند الاستوگرافی را انجام دهند، زیرا ممکن است دچار عوارض ناگهانی شوند.
پس از الاستوگرافی کبد چه اقداماتی باید انجام شود؟
الاستوگرافی روشی آسان برای بررسی کبد است و به تزریقات یا داروی خاصی نیاز ندارد. تنها اقدامی که بیماران پس از آن باید انجام دهند، نشان دادن نتیجه الاستوگرافی به پزشک و عمل به توصیه‌های درمانی او است. گاهی‌اوقات نیز ممکن است الاستوگرافی برای بررسی نهایی کبد قبل از جراحی انجام شود که در این صورت بیمار باید هرچه سریع‌تر بستری و جراحی شود.
سخن نهایی
بیماری‌های کبدی یکی از مشکلات شایع بین افراد است که اغلب‌اوقات با عوارض همراه می‌شوند. الاستوگرافی کبد یکی از روش‌های پیشرفته پزشکی محسوب می‌شود که با استفاده از آن می‌توان از خطرات بیماری‌های کبدی پیشگیری کرد. این روش عوارضی ندارد و به تمام کسانی که نشانه‌هایی از بیماری‌های کبدی را دارند، توصیه می‌شود. اما همانطور که پیش‌تر گفته شد، ممکن است برای افرادی خطرناک باشد و باعث بروز عوارض شود. بنابراین بیماران می‌توانند با استفاده از نکات گفته شده در این مقاله و مشورت با پزشک، بدون هیچ خطری نسبت به انجام الاستوگرافی اقدام کنند.