بیماری رفلاکس معده چیست؟
بیماری رفلاکس معده یکی از مشکلاتی است که احتمال دارد، افراد زیادی از کودکان گرفته تا میانسالان درگیر آن شوند. این بیماری باعث بروز عوارض گوناگون و مشکلات آزاردهنده‌ای برای افراد می‌شود و با علائمی از وجود خود خبر می‌دهد.
اما علل به وجود آمدن این بیماری چیست و چگونه درمان می‌شود؟ در این مقاله قصد داریم درباره پاسخ این سوالات و همچنین رعایت مواردی که می‌تواند باعث پیشگیری از رفلاکس معده شود، صحبت کنیم. پس توصیه می‌شود که خواندن این مطلب را از دست ندهید و از اطلاعات مفید آن استفاده کنید.
بیماری رفلاکس معده چگونه به وجود می‌آید؟
مواد غذایی و خوراکی‌ها توسط لوله‌ای به نام مری وارد معده می‌شوند. داخل معده اسیدهایی وجود دارد که به هضم غذا کمک می‌کند. این اسیدها صدمه‌ای به دیواره معده وارد نمی‌کنند، اما دیواره مری نسبت به این اسیدها مقاوم نیست. بیماری رفلاکس زمانی به وجود می‌آید که دریچه مری پس از انتقال غذا به معده بسته نشود و اسید معده وارد مری شود.
علائم بیماری رفلاکس معده
رفلاکس معده علائم آزاردهنده‌ای دارد که باعث عذاب بیماران می‌شود. شایع‌ترین علائم این بیماری عبارتند از:
- درد در ناحیه قفسه سینه و گلودرد
- احساس تلخی در دهان و بازگشت غذا
- سوزش معده
- حالت تهوع و استفراغ
- بوی ناخوشایند دهان
- اختلال در نفس کشیدن
- سرفه‌های شدید
- بی‌خوابی
موارد بالا نشانه‌های بیماری رفلاکس هستند، بنابراین در صورت مشاهده آن‌ها باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه و از پیشرفت این بیماری جلوگیری کرد.
علل بیماری رفلاکس
علل قطعی این بیماری هنوز مشخص نشده است. اما مواردی باعث بروز این مشکل و تشدید آن می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها موارد زیر هستند:
- مصرف غذاهای شور و غذاهایی که فلفل زیادی دارند
- مصرف بی‌رویه فست‌فود و غذاهای بسیار چرب
- مصرف بیش از اندازه مشروبات الکلی و دخانیاتی مانند سیگار
- استرس و اضطراب
- خوردن با عجله و نجویدن کامل مواد غذایی
- مصرف بیش از اندازه خوراکی‌های ترش و قهوه
- چاقی بیش از حد
- خوابیدن بلافاصله بعد از مصرف مواد غذایی
رعایت موارد بالا می‌تواند در موارد زیادی باعث پیشگیری از بیماری رفلاکس و علائم آن شود. بنابراین به نوعی علل بیماری رفلاکس معده محسوب می‌شوند.
تشخیص بیماری رفلاکس معده چگونه است؟
زمانی که علائم بیماری رفلاکس به طور مداوم در فرد ظاهر شود، احتمالا به آن مبتلا شده است. در چنین وضعیتی باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرد. پزشک پس از معاینه و بررسی علائم با انجام آزمایش‌هایی می‌تواند این مشکل را تشخیص دهد. مهم‌ترین آزمایشی که متخصص انجام می‌دهد، آزمایش بررسی مری است.
این آزمایش بدین گونه انجام می‌شود که ابتدا بیمار محلولی را برای بررسی دقیق مری می‌بلعد، پس از آن پزشک دستگاهی را وارد مری کرده و به مدت 2 روز آن را در محلی نگه می‌دارد که میزان اسید مری مشخص شود. این آزمایش کمک زیادی به تشخیص رفلاکس می‌کند.
تشخیص رفلاکس با انجام آندوسکوپی
آندوسکوپی یکی از بهترین روش‌ها برای تشخیص مشکلات معده و بیماری‌هایی مانند رفلاکس است. این آزمایش از طریق قرار دادن لوله‌ای در گلو که دارای دوربین است، انجام می‌شود. پزشک از طریق دوربین متصل به لوله آزمایش وضعیت مری و معده را بررسی می‌کند. در طول آزمایش معمولا پزشک از بی‌حس کننده استفاده می‌کند که بیمار درد زیادی را احساس نکند.
درمان بیماری رفلاکس معده با داروها
خوشبختانه داروهای زیادی وجود دارند که به درمان و کنترل رفلاکس کمک زیادی می‌کنند. این داروها از تولید بیش از اندازه اسید معده و ورود آن‌ها به مری جلوگیری خواهند کرد. بنابراین بهترین راهکار برای درمان رفلاکس هستند. البته نکته مهمی که هنگام مصرف داروها باید به آن توجه کرد، عوارض این داروها است. زمانی که داروها بیش از نیاز مصرف شوند، باعث عوارضی مانند یبوست یا اسهال می‌شوند. پس قبل از مصرف حتما باید با پزشک مشورت کرد.
درمان بیماری رفلاکس با رعایت رژیم غذایی
یکی از راهکارهای مهم جهت درمان بیماری رفلاکس تنظیم یک رژیم غذایی مناسب و اصلاح برخی از عادت‌های روزانه است. به طور مثال مصرف غذاهایی که باعث تحریک رفلاکس می‌شوند، مانند غذاهای شور و چرب باید کاهش یابند.
نکته مهم دیگر ترک سیگار و الکل است. مشاهده‌ها نشان می‌دهند که ترک این دو ماده به درمان رفلاکس کمک زیادی می‌کند. از دیگر اقداماتی که در درمان و کنترل رفلاکس معده موثر است، می‌توان به کاهش وزن و رعایت فاصله زمانی میان غذا خوردن و خوابیدن بعد از آن اشاره کرد.
درمان بیماری رفلاکس معده با جراحی
گاهی‌اوقات استفاده از داروها و روش‌های درمانی دیگر، کمکی به درمان رفلاکس معده نمی‌کند. در چنین شرایطی درمان با جراحی امکان‌پذیر است. جراحی برای درمان رفلاکس به دو روش انجام می‌شود. اولین روش قرار دادن دستگاهی در قسمت بیرونی مری است که از ورود اسید معده به آن جلوگیری می‌کند. در روش دوم پزشک برشی بر قفسه سینه ایجاد می‌کند و با اقداماتی از ورود اسید معده به داخل مری جلوگیری می‌کند. درمان با جراحی آخرین روش درمانی برای بیماری رفلاکس معده است.
پیشگیری از بیماری رفلاکس معده
مواردی وجود دارند که با رعایت آن‌ها می‌توان از ابتلا به بیماری رفلاکس پیشگیری کرد. رعایت این موارد برای همه افراد امکان‌پذیر است و به شرایط خاصی نیاز ندارد. این موارد عبارتند از:
- استفاده نکردن از لباس‌های تنگ
- جلوگیری از افزایش وزن شدید
- مصرف سیر و پیاز به اندازه کافی
- کاهش استرس
- کاهش غذایی‌هایی که باعث نفخ شکم می‌شوند
- مصرف غذاهایی که دارای فیبر هستند
با رعایت موارد بالا می‌توان با ساده‌ترین راهکارها از بیماری رفلاکس معده و عوارض آزاردهنده آن جلوگیری کرد.
کلام آخر
بیماری رفلاکس معده یکی از مشکلاتی است که با رعایت رژیم غذایی و اعمال کردن تغییراتی در سبک زندگی به سادگی قابل پیشگیری و درمان است. نکات گفته شده در این مقاله می‌تواند به کسانی که با بیماری رفلاکس درگیر هستند، کمک زیادی کند. درمان نکردن این بیماری احتمال دارد، باعث بروز عوارض گوناگونی شود. پس ضروری است که موارد درمانی و پیشگیری به طورمنظم رعایت شوند. البته مهم‌ترین نکته مشورت با پزشک در کنار روش‌های درمانی است.