چرا قبل از سونوگرافی باید آب بنوشیم؟
اگر تا به الان سونوگرافی انجام داده باشید، حتماً با خواندن این مطلب، سختی‌های قبل از سونوگرافی را به خاطر آورده‌اید. ما تنها شنیده‌ایم که باید قبل از سونوگرافی آب زیادی نوشید؛ با این حال به دلایل آن آگاه نیستیم. حال می‌خواهیم بدانیم آیا آن‌قدری که توصیه می‌شود، نوشیدن آب قبل از سونوگرافی اهمیت دارد؟ پاسخ این سوال را با دلایلی روشن‌کننده، بیان می‌کنیم. با خواندن این مطلب، با بایدها و نبایدهای قبل از سونوگرافی آشنا می‌شوید.
سونوگرافی چگونه انجام می‌شود؟
سونوگرافی روشی است که در آن متخصصین زنان و زایمان، متخصصین قلب، مغز و اعصاب و بسیاری از متخصصان پزشکی، به کمک آن تصاویری از اندام‌های داخلی بدن، استخوان‌ها و رگ‌های خونی به‌دست می‌آورند.
دستگاه اولتراسوند، امواج صوتی را با فرکانسی بالا تابش می‌کند و از بافت‌هایی که آن‌ها را به بیش‌ترین میزان ممکن جذب می‌کند، بازتاب می‌شود. این تصویر ایجاد شده توسط اولتراسوند B-SCAN نام دارد.
برای مشاهده بهتر اتفاقات رخ داده در بدن، فرد متخصص باید در حین حرکت دادن دست خود روی تنه و لگن شخص، نزدیک به بیمار بایستد و ثابت بماند. سپس تصویر موردنظر روی دستگاه ظاهر شده و آن را مشاهده می‌کنند.
چرا انجام سونوگرافی مهم است؟
سونوگرافی برای تعیین و تشخیص مشکلات رحمی، وجود مشکل در بارداری و درمان آن لازم است. دلایلی که زنان باردار، در سه ماهه اول سونوگرافی را انجام می‌دهند عبارتند از:
- بررسی علائم سندروم داون
- تایید طبیعی بودن بارداری
- تعیین چند قلو بودن جنین
- تشخیص سن کودک
- بررسی ضربان قلب کودک
- شناسایی مشکلات رحم، دهانه رحم، جفت و تخمدان‌ها
- بررسی مشکلات بارداری مانند سقط جنین و بارداری خارج از رحمی
همچنین زنان باردار در سه ماهه دوم خود، سونوگرافی را به دلایلی مثل شناسایی مشکلات احتمالی در رشد جنین، تعیین موقعیت و سن، تعیین جنسیت و بررسی میزان رشد انجام می‌دهند.
انواع سونوگرافی و اهداف آن کدام است؟
سونوگرافی علاوه بر مواردی که در بالا گفته شد، می‌تواند در تشخیص و درمان دیگر بیماری‌ها، برای پزشک متخصص کمک‌کننده باشد که شماری از آن‌ها عبارتند از:
- ارزیابی شکنندگی استخوان
- مشاهده جریان خون از طریق رگ خونی، اندام‌ها یا سایر ساختارها
- جمع‌آوری نمونه بافت
- معاینه قلب
- تجسم ساختارهای چشمی
- مشاهده اندام و بافت‌های شکمی
چرا نوشیدن آب قبل از سونوگرافی لازم و مهم است؟
خوب است بدانیم که نوشیدن مقدار زیادی از آب، موجب پر شدن مثانه می‌شود. اما چرا برای انجام سونوگرافی باید مثانه پر باشد؟ پر بودن مثانه باعث آن می‌شود که پنجره‌ای برای عبور پرتو اولتراسوند به وجود آید و رسانای خوبی برای صدا شود.
آب موجود در مثانه، موقعیت رحم را تغییر می‌دهد، خم‌شدگی آن را از بین می‌برد و رحم را به سمت بالا فشار می‌دهد تا اسکن آن آسان شود. همچنین به‌علت آن‌که اندام‌های لگن در لگن قرار دارند، در حالت عادی قابل مشاهده نیستند.
نوشیدن آب زیاد و پر شدن مثانه، باعث آن می‌شود که روده‌ها از قسمت لگن به قسمت داخل شکم، به حرکت در‌آیند. این اتفاق به مشاهده بهتر رحم، دهانه رحم و بارداری کمک می‌کند. علت آن‌که برخلاف غذا، باید قبل از سونوگرافی آب نوشید آن است که غذا روده‌های بدن را به حرکت درمی‌آورد.
این خود موجب تولید گاز می‌شود. تولید گاز علاوه بر گرفتگی عضلات، مانع عبور امواج اولتراسوند نیز خواهد شد. اما این امواج به‌راحتی از آب عبور می‌کنند. همچنین نوشیدن آب قبل از سونوگرافی نه‌تنها به افزایش مایع آمنیوتیک اطراف کودک کمک می‌کند، بلکه شفافیت آن را نیز بهبود می‌بخشد.
نوشیدن چه‌میزان آب برای انجام سونوگرافی لازم است؟
بسته به نوع سونوگرافی، میزان نوشیدن آب قبل از سونوگرافی متفاوت است. این مقدار در سونوگرافی شکمی به میزان کم و در سونوگرافی اندام‌های لگن به 4 تا 6 لیوان آب نیاز دارد. حال باید توجه داشت که نوشیدن آب و رسیدن آن به مثانه، نیازمند زمان است.
پس باید از 2 تا 3 ساعت قبل از انجام سونوگرافی، شروع به نوشیدن آب کنیم و پس از آن با پیاده‌روی سریع به پایین رفتن آب کمک کنیم.
رعایت چه نکاتی قبل از سونوگرافی در به‌دست آمدن بهترین نتیجه به ما کمک می‌کند؟
به غیر از نوشیدن آب قبل از سونوگرافی، رعایت چند نکته نیز در کنار آن لازم است. مواردی که می‌تواند باعث بروز مشکل در سونوگرافی بشوند، عبارتند از سیگار کشیدن از 24 ساعت قبل، نوشیدن الکل از یک روز قبل و خوردن موادغذایی از چند ساعت قبل.
آماده‌سازی نتایج سونوگرافی چقدر زمان می‌برد؟
به‌طور معمول، تهیه نتیجه سونوگرافی در حدود نیم ساعت به طول می‌انجامد؛ اما بعضی از انواع سونوگرافی مانند تصویربرداری از عروق به‌علت تعدد اندام‌های مورد بررسی، نیازمند زمان بیشتری است.
کلام آخر
در این مطلب به بررسی دلایل اهمیت نوشیدن آب قبل از سونوگرافی پرداختیم. اگرچه انجام این تکنیک تشخیصی می‌تواند برای ما آزاردهنده و یا حتی کمی دردناک باشد، برای رسیدن به بهترین نتیجه باید طبق دستورالعمل متخصص سونوگرافی رفتار کنیم.
نظر به تمامی موارد ذکر شده، قبل از انجام هرگونه آزمایش و اقدام باید با پزشک مربوطه مشورت کنیم و بهترین عملکرد را داشته باشیم. به این ترتیب خللی در نتیجه آزمایش ایجاد نشود و درمان متناسب با شرایط پیش آمده انجام بگیرد.