سونوگرافی ۳ ماه اول بارداری

در 3 ماهه نخست بارداری، اندام‌های جنین شروع به تشکیل می‌کنند. به همین جهت یکی از مهم‌ترین بازه‌های زمانی برای کنترل سلامتی مادر و جنین 3 ماهه نخست بارداری است. سونوگرافی 3 ماه اول بارداری یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که در این زمینه صورت می‌گیرد. در ادامه این مطلب بیشتر در مورد این سونوگرافی مهم و نحوه انجام آن و همچنین اطلاعاتی که در اختیار پزشک و خانواده قرار می‌دهد صحبت می‌شود.

سونوگرافی 3 ماه اول بارداری چیست؟

این سونوگرافی به طور معمول 7 الی 8 هفته پس از اولین روز آخرین دوره قاعدگی مادر انجام می‌شود. در طول این 3 ماه اول، در هفته چهارم بارداری برای تعیین سن جنین و در هفته دوازدهم برای تشخیص دادن هر گونه مشکل و ناهنجاری در جنین از سونوگرافی استفاده می‌شود.

بسیاری از مادران از این مسئله ترس دارند که سونوگرافی برای جنین خطرناک است؛ اما با پیشرفت علم ثابت شده است که اگر سونوگرافی در چارچوب مشخص و با تجویز پزشک صورت بگیرد، نه تنها ضرری ندارد، بلکه می‌تواند جلوی بسیاری از مشکلات را هم بگیرد.

در کل باید گفت سونوگرافی 3 ماه اول بارداری به دلایل مختلفی صورت می‌گیرد؛ این دلایل شامل تعیین خارج رحمی بودن بارداری، تعیین تعداد جنین، تعیین سن جنین و تعیین سقط ناکامل یا سقط خود به خودی است.

در ادامه به بررسی دقیق بازه‌های سونوگرافی در مدت 3 ماه اول بارداری پرداخته می‌شود.

سونوگرافی قبل از هفته چهارم بارداری

معمولا قبل از هفته چهارم بارداری، در حین سونوگرافی چیز خاصی دیده نخواهد شد. به همین دلیل است که انجام سونوگرافی بعد از این هفته انجام می‌شود و متخصصان برای مادران باردار سونوگرافی را تجویز می‌کنند.

در هفته چهارم از دوران بارداری، ساک بارداری در رحم دیده می‌شود که تقریبا اندازه‌ای 2 تا 3 میلی‌متری دارد که در سونوگرافی به شکل لکه‌ها و نقاط تیره رنگ مشاهده می‌شود. در هفته پنجم بارداری اندازه آن تقریبا به حدود 5 میلی‌متر می‌رسد که نشان‌دهنده این است که بارداری درون رحمی است و کاملا طبیعی است. اما اگر این ساک در سونوگرافی دیده نشود، می‌تواند نشانه‌ای از بارداری خارج رحمی باشد.

در بین هفته‌های پنجم تا هفتم بارداری، بند ناف جنین که سپس تبدیل به رویان می‌شود، در زمان سونوگرافی قابل رویت است. در چنین زمان‌هایی ساک بارداری رشد خود را ادامه می‌دهد و حجم زیادی از رحم را اشغال می‌کند.

سونوگرافی در بین هفته‌های پنجم تا نهم بارداری

از هفته پنجم بارداری است که قلب جنین شروع به تشکیل کرده و همچنین شروع به تپیدن هم می کند. البته پزشکان توصیه می‌کنند در این زمان برای شنیدن صدای قلب جنین سونوگرافی را انجام ندهید، زیرا ممکن است مشکلات و ناهنجاری‌هایی را در تشکیل و رشد قلب به وجود آورد.

در این برهه سونوگرافی قادر است حرکت قلب جنین را هم تشخیص دهد؛ البته وقتی جنین به 5 میلی‌متر برسد، حرکت آن بهتر قابل تشخیص خواهد بود.

همچنین در هفته ششم می‌توان دوقلو بودن یا نبودن را هم تعیین کرد، اما نمی‌توان نوع آن و در واقع همسان یا غیرهمسان بودن را تعیین کرد. در هفته ششم از دوران بارداری، جنین بین 15 الی 22 میلی‌متر است.

نکته قابل ذکر دیگر آن است که در پایان هفته ششم رگ‌های خونی نیز قابل دیدن می‌شوند. اما در این بازه زمانی مغز و نواحی شکم به درستی تشکیل نشده‌اند و نمی‌توان آن‌ها را مشاهده کرد.

سونوگرافی در بین هفته‌های نهم تا سیزدهم بارداری

این بازه نیز بازه مهمی در بحث سونوگرافی 3 ماه اول بارداری است. ار هفته نهم به بعد معمولا به رویان، جنین گفته می‌شود. در بعد از این هفته ضربان قلب جنین بیشتر شده و بیشترین میزان خود که به طور معمول 175 در هر دقیقه است می‌رسد.

در هفته دهم از بارداری جنین کم کم شکلی انسان‌گونه می‌گیرد. اعضای جنین می‌توانند به خوبی در سونوگرافی دیده شوند. در هفته یازدهم جنین تقریبا به طول 45 میلی‌متر می‌رسد و هر مشکل و ناهنجاری در اعضای خارجی بدن او قابل رویت و مشاهده است.

هفته دوازدهم هفته مهمی است؛ زیرا بیشتر پزشکان در این هفته سونوگرافی را برای مادران تجویز می‌کنند که به کمک آن بتوان مشکلات و ناهنجاری‌ها را تشخیص داد.

بین هفته دوازدهم و سیزدهم می‌توان جنسیت جنین را تشخیص داد؛ اما برای اطمینان بیشتر و تثبیت آن، سونوگرافی در هفته‌های بعدی کمک‌کننده خواهد بود.

سونوگرافی NT در 3 ماه اول بارداری

سونوگرافی 3 ماه اول بارداری شامل سونوگرافی مهمی به نام NT است. در حقیقت این نوع سونوگرافی به عنوان بخشی از غربالگری 3 ماهه اول دوران بارداری انجام می‌شود. زمان انجام آن تقریبا بین هفته 11 تا 13 متغیر بوده و بسته به نظر پزشک و شرایط مادر متفاوت است.

در چنین سونوگرافی، پزشک میزان مایع پشت گردن جنین را اندازه‌گیری می‌کند که با کمک از این اندازه‌گیری و آزمایش می‌توان به تشخیص اختلالات کروموزومی از قبیل سندروم داون و تریزومی 18 پرداخت. در صورت مشاهده موارد مشکوک، پزشک ممکن است آزمایشات بیشتری را برای مادر تجویز کند.

روش انجام این نوع سونوگرافی هم مانند سایر روش‌های معمول است و تنها از شما خواسته می‌شود که مثانه‌تان برای این سونوگرافی پر باشد. بعد از دراز کشیدن روی تخت، متخصص ژل مخصوص را روی شکم مالیده و پروب را روی آن حرکت می‌دهد و با ثبت تصاویر، اطلاعات مناسب و مهم را کسب می‌کند. زمان تقریبی که برای این آزمایش وجود دارد بین 15 تا 20 دقیقه است.

لازم به ذکر است که این روش نمی‌تواند به صورت دقیق بیان کند که جنین دارای مشکل است یا خیر؛ برای اطمینان از وجود داشتن اختلالات مختلف، ترکیب آن با آزمایشات دیگر که توسط پزشک تجویز می‌شود توصیه می‌شود.

کلام پایانی

در این مطلب سونوگرافی 3 ماه اول بارداری را بررسی کردیم و در هر بازه زمانی، موارد قابل تشخیص شرح داده شد. سونوگرافی نقش مهمی در بررسی سلامت جنین و همینطور مادر دارد که باید حتما زیر نظر پزشک انجام شده و کاملا جدی گرفته شود که بتوان از پیشرفت مشکلات احتمالی جلوگیری کرد. به خصوص در 3 ماه اول که جنین در حال شکل‌گیری و رشد است. دکتر عباس نبی پور دارای پیشرفته ترین دستگاه های سونوگرافی است، پس پیشنهاد می شود زنان باردار برای بررسی و معاینه به دکتر نبی پور مراجعه کنند.