آیا سونوگرافی های متعدد در دوران بارداری خطرناک است؟
یکی از دغدغه‌های مهم خانم‌های باردار، این است که آیا سونوگرافی های متعدد در دوران بارداری خطراتی را به همراه دارد یا خیر. به هرحال انجام سونوگرافی برای حصول اطمینان از وضعیت سلامت مادر و جنین ضروری است.
از این روش معمولا به‌صورت دوره‌ای برای خانم‌های باردار استفاده می‌کنند، اما به طور کلی انجام چند مرتبه سونوگرافی بی‌خطر است؟ با توجه به اهمیت سونوگرافی در تشخیص ناهنجاری‌های جنین، آگاهی نسبی از روش‌ها و خطرات آن ضروری است. برای دریافت پاسخ سوالات خود در مورد خطرات سونوگرافی تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
سونوگرافی چگونه انجام می‌شود؟
این سوال که سونوگرافی های متعدد در دوران بارداری خطرناک است یا خیر، احتمالا به دلیل وجود امواج رادیویی در این آزمایش ذهن مادران را به خود درگیر می‌کند. در سونوگرافی امواج صوتی برای دریافت تصاویر کودک به داخل بدن فرستاده می‌شوند. از این طریق رشد و وضعیت سلامتی جنین مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد.
تصور کنید ناهنجاری خاصی در بدن جنین وجود دارد. با چه روشی قادر به تشخیص ناهنجاری موجود هستیم؟ با وجود سونوگرافی تمام مشکلات و ناهنجاری‌های جنین تشخیص داده می‌شود. همچنین این مشکلات قبل از به‌دنیا آمدن نوزاد و با روش‌های خاصی برطرف خواهند شد.
به طور کلی مدت زمان انجام سونوگرافی بین 15 تا 30 دقیقه است. در طول سونوگرافی ژلی توسط پزشک روی شکم شما مالیده می‌شود. این ژل توسط یک دستگاه مخصوص روی شکم شما پخش خواهد شد. این دستگاه درواقع کار انتشار امواج صوتی را هم برعهده دارد.
انجام چه تعداد سونوگرافی در دوران بارداری بدون خطر است؟
برای سونوگرافی های متعدد در دوران بارداری، تعداد مشخصی تعیین نشده است. همانطور که می‌دانید هدف از انجام سونوگرافی، اطمینان از سلامت جنین و مادر است. همه زنان باردار در طول بارداری خود حتما باید حداقل 1 بار سونوگرافی داشته باشند. البته این تعداد برای بارداری‌های خطرناک یا مشکوک بیشتر هم می‌شود.
به طور کلی هیچ شواهدی مبنی بر خطرناک بودن سونوگرافی در دوران بارداری وجود ندارد. انجام این اسکن‌ها برای بررسی وضعیت نوزاد ضروری است. البته به شرطی که به دفعات معقولی صورت بگیرد؛ چرا که انجام هر آزمایشی اگر از حد معقول فراتر برود، دردسرهای زیادی را ایجاد می‌کند.
آیا انجام سونوگرافی برای نوزاد خطرناک است؟
طبق تحقیقات به‌دست آمده انجام سونوگرافی هیچ خطری برای جنین ندارد. در مطالعات انجام شده هیچ رابطه‌ای بین سونوگرافی و تشدید بیماری‌های مادرزادی، سرطان کودکی، مشکلات رشد و … پیدا نشد. البته این موضوع که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض تشعشعات امواج رادیویی مضر است یا خیر، برای بسیاری از دانشمندان جای تردید دارد.
شاید اصلی‌ترین دغدغه هنگام سونوگرافی، گرم شدن بافت نرم کودک در حال رشد باشد. این حرارت به دلیل انرژی امواج اولتراسوند ایجاد می‌شود. ایمنی کودک در برابر این انرژی حاصل از امواج را نمی‌توان تضمین کرد. البته این موضوع زمانی خطرناک‌تر می‌شود که از امواج رادیویی به صورت نامناسب و نامتعادل استفاده شود.
بررسی ایمنی سونوگرافی‌های 3 بعدی و 4 بعدی
همانطور که اشاره شد دلیل خاصی مبنی بر مضر بودن سونوگرافی های متعدد در دوران بارداری وجود ندارد. برخی از متخصصان این حوزه از تصاویر 3 بعدی برای ارائه تصاویر باکیفیت از روند رشد جنین استفاده می‌کنند. برخی پا را فراتر گذاشته و با استفاده از سونوگرافی 4 بعدی، امکان فیلمبرداری از روند رشد نوزاد را فراهم می‌کنند.
استفاده از سونوگرافی‌های 3 بعدی و 4 بعدی، مزایای بسیاری زیادی دارد. این سونوگرافی‌ها با ارائه تصاویر باکیفیت، پزشک را در تشخیص بهتر بیماری‌ها و نقایص جنین کمک می‌کنند. استفاده از این روش‌ها هم مثل سونوگرافی معمولی تقریبا بی‌خطر است.
انجام سونوگرافی تنها در زمان‌های مورد نیاز برای تکمیل اطلاعات پزشکی درباره جنین و مادر ضروری است. به همین دلیل انجام بی‌رویه آن، ممکن است خطراتی را به خصوص برای جنین به‌همراه داشته باشد. همچنین انجام سونوگرافی توسط تکنسین‌های بی‌تجربه یا دستگاه‌های ناشناخته و ضعیف بسیار خطرناک است.
4 نوع سونوگرافی که حتما باید با آنها آشنا شوید
بعد از گرفتن پاسخ سوال سونوگرافی های متعدد در دوران بارداری خطرناک است یا خیر، نوبت به بررسی انواع روش‌های آن می‌رسد. سونوگرافی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. انتخاب یکی از این روش‌ها بستگی به تشخیص نهایی پزشک شما دارد.
سونوگرافی NT
معمولا از این نوع سونوگرافی برای غربالگری‌های ژنتیکی استفاده می‌کنند. سونوگرافی NT در هفته‌های 11 تا 13 بارداری انجام می‌شود. ازجمله اختلالاتی که توسط این روش تشخیص داده می‌شوند، می‌توان به اختلالات کروموزومی اشاره کرد.
سونوگرافی داپلر
به دلیل مضر بودن این روش، فقط در مواقع ضروری و بنا به دستور پزشک صورت می‌گیرد. سونوگرافی داپلر برای اندازه‌گیری و تشخیص سلول‌های خون جنین انجام می‌شود.
سونوگرافی اکو کاردیوگرافی
انجام سونوگرافی های متعدد در دوران بارداری ازجمله روش‌های داپلر، 2 بعدی و 3 بعدی به دلیل ایجاد حرارت خطراتی را به‌همراه دارد. روش اکو کاردیوگرافی خطرات بسیار ناچیزی دارد و برای تشخیص نواقص و ناهنجاری‌های قلبی جنین صورت می‌گیرد.
سونوگرافی ترانس واژینال
این روش سونوگرافی همانطور که از عنوانش پیداست از داخل واژن مادر انجام می‌شود. انجام این روش برای دسترسی بیشتر پزشک به جنین و بررسی قلب او صورت می‌گیرد. معمولا از این روش در اوایل دوران بارداری استفاده می‌شود. به دلیل وارد شدن دستگاه به واژن، دردی ناچیز احساس خواهد شد که تنها عیب این روش محسوب می‌شود.
کلام پایانی
به طور کلی شواهدی دال بر مضر بودن سونوگرافی های متعدد در دوران بارداری وجود ندارد. البته این روش هم باید در حد معقول و فقط در مواقع نیاز انجام شود. معمولا پزشکان برای تکمیل پرونده پزشکی مادر و جنین، درخواست انجام سونوگرافی را می‌دهند.
تنها خطری که شاید انجام سونوگرافی جنین را تهدید کند، ایجاد حرارت ناایمن در بافت‌های درحال رشد کودک است. معمولا این حرارت در روش‌های سونوگرافی 3 بعدی، 4 بعدی و داپلر ایجاد می‌شود؛ بنابراین فقط در مواقع ضروری و با درخواست پزشک اقدام به انجام این روش‌ها بکنید.
انجام سونوگرافی برای تشخیص ناهنجاری‌ها و نواقص جنین ضروری است. به همین دلیل شناخت نسبی این روش و خطرات آن بسیار کمک‌کننده خواهد بود. در این مطلب سعی کردیم خطرات انجام بیش از حد این روش را مورد بررسی قرار دهیم.