آیا سونوگرافی میتواند نارسایی کلیه را تشخیص دهد؟
تا چه میزان از تشخیص‌هایی که توسط سونوگرافی انجام می‌شود اطلاع دارید؟ به نظر شما میزان دقت تشخیص نارسایی کلیه با سونوگرافی تا چه حد است؟ آیا اصلاً می‌توان نارسایی کلیه را از طریق سونوگرافی تشخیص داد؟
سونوگرافی یکی از مهم‌ترین ابزارهای تشخیص گروهی از بیماری‌هاست که پزشکان به‌منظور بررسی میزان پیشرفت برخی بیماری‌ها انجام آن را تجویز می‌کنند. در این مطلب قصد داریم به تشخیص نارسایی کلیه با استفاده از سونوگرافی بپردازیم تا ضمن آگاهی از میزان دقت آن، بتوانید بهترین روش را برای خود انتخاب کنید، پس در ادامه همراه ما باشید.
سونوگرافی کلیه چیست؟
سونوگرافی برای مشکلات کلیوی نوعی آزمایش تشخیصی از مدل غیرتهاجمی محسوب می‌شود که با تولید تصاویری به ارزیابی و بررسی محل کلیه‌ها، اندازه و شکل آنها کمک می‌کند. کاربرد دیگری که سونوگرافی برای مشکلات کلیوی دارد، این است که برای بررسی نحوه جریان خون در کلیه‌ها نیز می‌توان از آن بهره برد.
اولتراسوند با استفاده از یک مبدل، امواجی که دارای صدای بسیار بلندی هستند به‌طوری‌که این صدا برای انسان‌ها قابل شنیدن نیست به بیرون منتقل می‌کند. مبدل اولتراسوند روی قسمت مورد نظر بر پوست قرار می‌گیرد و امواج منتقل شده به‌واسطه بدن، در ساختار درونی آن حرکت می‌کنند.
این امواج همچون انعکاس صدا از بدن منعکس شده و به مبدل بازگردانده می‌شوند. سپس مبدل به بررسی و پردازش این امواج می‌پردازد و در نهایت توسط کامپیوتر این امواج به تصاویر پزشکی تبدیل می‌شوند که با تحلیل آنها می‌توان اندام‌ها و بافت‌های بدن را در نواحی مختلف مورد ارزیابی قرار داد.
فرآیند کار کلیه‌ها در بدن به چه صورت است؟
روند کاری کلیه‌ها به شکل یک پروسه در بدن جریان دارد. ابتدا بدن توسط مواد غذایی تغذیه می‌کند. این مواد در بدن به انرژی تبدیل شده و سبب حرکت انسان می‌شوند. پس از مصرف مواد غذایی، مواد زائد حاصل از آن در خون و روده باقی خواهند ماند.
سیستم ادراری و کلیه‌ها به نگهداری مواد شیمیایی مانند؛ آب، سدیم و پتاسیم در بدن در سطح متعادل می‌پردازد و دیگر مواد زائد، شامل اوره را به خارج از بدن منتقل می‌کند. باید گفت اوره در مواقعی تولید می‌شود که مواد غذایی دارای پروتئین در بدن تجزیه می‌یابند. این مواد غذایی شامل؛ گوشت، مرغ، تخم‌مرغ و همینطور برخی سبزیجات هستند.
اوره حاصل از این مواد غذایی توسط جریان خون به کلیه‌ها انتقال داده می‌شود. کلیه‌ها در پایین دنده‌ها از پشت انسان به سمت وسط متمایل هستند و عملکرد آنها به شرح زیر است:
- مواد زائد بدن را به شکل مایع درآورده و در قالب ادرار از خون خارج می‌کنند.
- به حفظ تعادلی پایدار از املاح و دیگر مواد موردنیاز بدن در خون می‌پردازند.
- به تنظیم فشارخون کمک می‌کنند.
- با تولید هورمونی به نام اریتروپویتین به تشکیل و تولید گلبول‌های قرمز در بدن انسان کمک می‌کنند.
سونوگرافی کلیه به چه دلایلی انجام می‌شود؟
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، سونوگرافی به‌منظور ارزیابی و بررسی محل قرارگیری کلیه‌ها، شکل آنها، اندازه و ساختارهای مرتبط با آن مثل؛ مثانه و حالب انجام می‌شود. با تشخیص نارسایی کلیه با سونوگرافی می‌توان به فهم مسائل عمده‌ای در این خصوص پرداخت.
در واقع با انجام سونوگرافی می‌توان تومور، آبسه، کیست، انسداد، تجمع عفونت و مایعات را داخل یا اطراف کلیه تشخیص داد. حتی امکان دارد سنگ در کلیه یا حالب به‌وسیله سونوگرافی تشخیص داده شود.
از سونوگرافی کلیه می‌توان برای تشخیص جایگاه قرارگیری سوزن به‌منظور گرفتن نمونه، تخلیه مایعات از آبسه یا کیست و یا قرار دادن لوله تخلیه (زهکشی) کمک گرفت. از این روش می‌توان به‌منظور تشخیص جریان خون به سمت کلیه‌ها به‌واسطه وریدهای کلیوی و شریان‌ها نیز استفاده کرد.
از دیگر مسائلی که بعد از تشخیص نارسایی کلیه با سونوگرافی انجام می‌شود، این است که بعد از انجام پیوند کلیه از طریق سونوگرافی به ارزیابی و بررسی کلیه پیوند شده می‌پردازند.
سونوگرافی کلیه چه خطراتی دارد؟
در حالت کلی باید گفت خوشبختانه استفاده از این دستگاه هیچ خطری ندارد. هیچ اشعه‌ای برای تشخیص مشکلات بدن از طریق این مبدل وجود ندارد که با قرارگیری روی پوست منجر به آسیب شود، اما برای برخی افراد که ممکن است شرایط بدنی خاصی داشته باشند، ممکن است کمی مضر باشد. در این خصوص باید با پزشک خود مشورت کنید.
وجود برخی عوامل و شرایط خاص ممکن است منجر به تداخل در نتیجه آزمایش شود که در ادامه مطرح شده‌اند، اما باید توجه کنید که محدود به این موارد نیست:
- چاقی مفرط
- گاز موجود در روده
- باریم روده از طریق آخرین روش باریم
برای تشخیص نارسایی کلیه با سونوگرافی چگونه باید آمادگی پیدا کرد؟
قبل از انجام سونوگرافی، لازم است از حدود یک ساعت قبل 8 لیوان آب بنوشید تا زمانی که سونوگرافی انجام نشده مثانه خود را خالی نکنید. به‌طور کلی شرایط خاص دیگری از قبیل مصرف آرام‌بخش مورد نیاز نیست. بسته به شرایط عمومی جسمانی شما، ممکن است پزشک متخصصتان توصیه‌های دیگری به شما گوشزد کند.
در طول سونوگرافی کلیه چه فرایندی طی می‌شود؟
برای انجام سونوگرافی کلیه لازم است به‌ترتیب زیر عمل کنید:
- ابتدا از شما خواسته می‌شود اگر دارای اشیایی هستید که سبب تداخل در امر آزمایش می‌شود، آنها را کنار بگذارید مثل؛ برخی لباس‌ها، جواهرات و غیره.
- ممکن است از شما خواسته شود لباس خود را درآورید و لباس مناسبی را بپوشید.
- از شما خواسته می‌شود روی تخت مخصوص به روی شکم دراز بکشید.
- ژل مخصوص سونوگرافی روی ناحیه مورد نظر زده می‌شود.
- با استفاده از مبدل اولتراسوند امواج به بدن شما ارسال می‌شود.
- این صدا از بدن منعکس می‌شود و دستگاه به پردازش این صدا می‌پردازد.
- سپس با استفاده از صداهای منعکس شده تصاویری تولید می‌کند که بر روی مانیتور نمایش داده می‌شود و به‌صورت دیجیتالی ذخیره می‌شود.
- بعد از معاینه مثانه پر از شما خواسته می‌شود آن را تخلیه کنید و مجدداً اسکن‌های اضافی از مثانه خالی انجام می‌شود.
بعد از انجام سونوگرافی هم به استراحت یا توصیه خاصی نیاز نیست که لازم به ذکر باشد و شما می‌توانید به روتین روزمره خود بپردازید.
نتیجه‌گیری
سونوگرافی یکی از مهم‌ترین دستگاه‌های تشخیص برخی بیماری‌هاست که به‌ویژه در سال‌های اخیر بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است. یکی از مهم‌ترین کاربردهای آن تشخیص نارسایی کلیه با سونوگرافی است؛ بنابراین در این مطلب مواردی که در مورد سونوگرافی کلیه لازم است بدانید به‌صورت کامل آورده شده است.