اهمیت تغذیه در دوران بارداری
تغذیه در دوران بارداری نقش مهمی بر سلامت مادر و کودک دارد. رشد جنین به تغذیه مادر بستگی دارد و هرگونه غذایی که مادر دریافت می‌کند به طور مستقیم با رشد جنین ارتباط دارد. پس ضروری است که مادر در دوران بارداری تغذیه مناسبی داشته باشد و با مشورت پزشک یک برنامه غذایی مناسب برای تغذیه خود دریافت کند.
برنامه غذایی مناسب باید شامل تمام مواد معدنی و ویتامین‌های مورد نیاز بدن باشد که اختلالی در رشد جنین به وجود نیاورد و به کمک آن مراحل رشد کامل طی شود. در این مقاله قرار است تغذیه مناسب در دوران بارداری و تاثیراتی که تغذیه بر رشد جنین دارد را بررسی کنیم. پس توصیه می‌شود که این مطلب را تا آخر دنبال کنید.
مواد مغذی چه اهمیتی بر تغذیه در دوران بارداری دارد؟
مواد مغذی مانند ویتامین‌ها و کربوهیدرات‌ها نقش مهمی در تغذیه مادر دارند. نیاز غذایی مادر در دوران بارداری دو برابر می‌شود، زیرا غذای مورد نیاز دو نفر باید تامین شود. مواد مغذی نقش مهمی بر رشد جنین دارند و برای اینکه مادر بتواند نوزاد سالمی را در شکم خود پرورش دهد، باید از این مواد در تغذیه خود استفاده کند. این مواد مغذی عبارتند از:
- آهن که یکی از ضروری‌ترین مواد مغذی مورد نیاز بدن مادر است
- کلسیم و فولات
- پروتئین
کمبود موارد بالا در بدن مادر ممکن است باعث رشد ناقص جسمی و ذهنی جنین شود.
نوع تغذیه و مقدار آن در دوران بارداری چگونه است؟
تغذیه مادر در دوران بارداری باید فاقد هرگونه مواد مضر و رنگ‌های شیمیایی خوراکی باشد. به طور مثال تنقلاتی مانند چیپس یا پفک هیچ‌گونه ارزش غذایی برای مادر و کودک ندارند. بنابراین برنامه غذایی مادر باید شامل مواد مفید و ویتامین‌ها باشد.
به طور مثال میوه و سبزیجات، حبوبات و گوشت‌هایی مانند مرغ و ماهی تاثیر مهمی بر رشد جنین دارند. حجم مواد غذایی نیز بهتر است که با رشد جنین افزایش یابد و از ابتدا با مقدار زیاد شروع نشود؛ زیرا باعث افزایش وزن بی‌رویه مادر می‌شود. تغذیه مناسب باید به گونه‌ای باشد که با مراحل رشد جنین پیش برود و کم‌کم مقدار آن افزایش یابد.
نقش کلسیم در تغذیه مادر
کلسیم یکی از مهم‌ترین مواد مغذی مورد نیاز جنین به شمار می رود. پس تغذیه در دوران بارداری باید شامل کلسیم کافی باشد. به طورکلی زنان باردار به 1000 میلی‌گرم کلسیم نیاز دارند که در مواد غذایی زیر یافت می‌شود:
- لبنیات مانند شیر و ماست و پنیر
- میوه و سبزیجات
- ماهی و غذاهای دریایی
- آجیل‌هایی مانند بادام زمینی
- حبوباتی مانند لوبیا
کلسیم به تشکیل استخوان‌های قوی برای کودک کمک زیادی می‌کند، پس استفاده از خوراکی‌های گفته شده در برنامه غذایی مادر ضروری است.
نقش آهن در برنامه غذایی مادر
آهن یکی‌دیگر از مواد مغذی مورد نیاز برای جنین در دوران بارداری است. آهن به گردش خون و رسیدن اکسیژن کافی به بدن کودک کمک زیادی می‌کند، پس ضروری است که در برنامه غذایی مادر قرار بگیرد. بهترین خوراکی‌هایی که شامل آهن هستند، عبارتند از:
- سبزیجاتی مانند اسفناج و کلم بروکلی
- حبوبات و تخم‌مرغ
- گوشت قرمز و مرغ و ماهی
- غلات
- شکلات تلخ
دریافت روزانه 27 میلی‌گرم آهن برای مادران باردار ضروری است. پس توصیه می شود که مواد غذایی بالا جزو ضروریات تغذیه در دوران بارداری قرار بگیرند.
نقش پروتئین در تغذیه مادر
دریافت پروتئین کافی نقش مهمی بر رشد اندام‌های حیاتی جنین مانند مغز دارد. پروتئین به گردش خون در بدن جنین کمک زیادی می‌کند و عاملی مهم در رشد نوزاد محسوب می‌شود. پروتئین در مواد غذایی زیر یافت می‌شود:
- گوشت مرغ و ماهی سالمون و بوقلمون
- آجیل و مغزهایی مانند مغزگردو
- لبنیاتی مانند پنیر و شیر
- تخم‌مرغ
- تخم کدو
پس پروتئین یکی از مواد ضروری برای تغذیه در دوران بارداری محسوب می‌شود و مادر باید هر 3 ماه به دلیل رشد جنین میزان پروتئین تغذیه خود را افزایش دهد. اما به طورکلی دریافت روزانه 100 گرم پروتئین برای زنان باردار ضروری است.
نقش اسید فولیک در تغذیه مادر
اسید فولیک یا فولات نقش مهمی در رشد سیستم عصبی کودک دارد و از مواد مغذی ضروری محسوب می‌شود. عدم تامین اسید فولیک کافی برای جنین ممکن است، منجر به نارس به دنیا آمدن نوزاد شود. از مهم‌ترین مواد غذایی که سرشار از فولات هستند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آجیل و مغزها
- حبوباتی مانند لوبیا و عدس
- میوه و سبزیجات
- تخم‌مرغ
- میوه‌هایی مانند موز و پرتقال
دریافت روزانه 700 میلی گرم اسید فولیک می‌تواند باعث رشد فوق العاده کودک شود، بنابراین بهتر است که از خوراکی‌های بالا در تغذیه مادر استفاده شود.
کدام خوراکی‌ها نباید جزو موارد تغذیه در دوران بارداری قرار بگیرند؟
دسته‌ای از موادغذایی و سبزیجات وجود دارند که بهتر است در دوران بارداری مصرف نشوند. این مواد می‌توانند ایمنی جنین را به خطر بیندازند و مانع از رشد سالم بشوند. به طورمثال آناناس جزو میوه هایی است که مصرف آن ممکن است باعث انقباض ناگهانی و شدید رحم شده و در نهایت باعث سقط جنین شود. پس توصیه می‌شود که مادران از مصرف آن در دوران بارداری پرهیز کنند. خرما نیز جزو خوراکی‌های ممنوعه محسوب شده و دقیقا مانند آناناس عمل می‌کند، پس بهتر است که در تغذیه مادر قرار نگیرد.
مواد غذایی ممنوعه
برخی از غذاها نیز بهتر است در تغذیه مادران باردار قرار نگیرند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف بیش از اندازه غذاهای بسیار چرب و فست فودها
- گوشت و تخم‌مرغ نیمه پخته شده
- مصرف فلفل بیش از اندازه
- مصرف رنگ‌های خوراکی
لازم به ذکر است که مصرف مواد غذایی بالا فقط زمانی می‌تواند خطرساز شود که بیش از اندازه در تغذیه مادر قرار بگیرند. اما به طورکلی بهتر است که زنان باردار از این مواد غذایی استفاده نکنند.
سخن پایانی
تغذیه در دوران بارداری مهم‌ترین عامل برای رشد کودک محسوب می‌شود. بنابراین بهتر است که مادران در دوران بارداری از یک برنامه غذایی مناسب تحت نظر پزشک استفاده کنند و تمام مواد مغذی موردنیاز برای رشد جنین را دریافت کنند. پس تغذیه یکی از مهم‌ترین روش‌های مراقبتی در دوران بارداری است که مادران با استفاده از نکات گفته شده در این مقاله و مشورت با دکتر عباس نبی پور می توانند به آسانی آن را مدیریت کنند.